PREEK 8e zondag jaarcyclus C : WAAR HET HART VOL VAN IS…. Gouda 2022
LEZINGEN: Jezus Sirach 27,4-7; Lucas 6, 39-45
INLEIDING
Een nieuwe oorlog in Europa in de 21e eeuw is toch een feit. De duivel heeft nog steeds vat op de grote machthebbers van deze wereld. Terwijl er vele internationale organisaties zijn die kunnen bemiddelen bij conflicten, zoals de Verenigde Naties met de veiligheidsraad, het Internationaal gerechtshof en ook de kerk, meent Putin toch het recht te hebben landje te pikken en een ander volk te vernietigen en daar duizenden mensenlevens aan te mogen opofferen.
Laten we in deze viering bidden voor alle slachtoffers van deze niets ontziende oorlog.
PREEK: WAAR HET HART VOL VAN IS….
In de carnavalsoptochten zien we vele mensen met maskers op. Zij verbergen hun gezicht om zich ongehinderd uit te kunnen leven. Tegelijkertijd dragen ze soms teksten mee waarin alles en iedereen in de maling genomen wordt, op de eerste plaats autoriteiten en notabelen. Waar het hart vol van is loopt de mond van over. Men kan het niet voor zich houden.
Maar hoe komt het dat we de waarheid niet durven zeggen als we geen masker op hebben? Na de carnaval zijn we weer de nuchtere Hollanders met spreekwoorden als: “Horen, zien en zwijgen” en “Spreken is zilver, maar zwijgen is goud”. Hoe komt dat toch dat we ons hart niet zomaar durven uiten?
Het spreekwoord “Waar het hart vol van is, daar loopt de mond van over” geldt in de praktijk vooral waar het gaat om sportprestaties, mode, de auto, de vakantie, muziek, tv.-programma’s e.d..
Als het gaat om ergernissen of verwijten naar anderen toe kunnen we ook maar beter behoedzaam zijn in ons spreken want, zoals Jezus zegt, we zien eerder de splinter in het oog van de ander dan de balk in ons eigen oog.
Maar als het gaat om geloof, hoop, verwondering, bewondering, blijdschap, dankbaarheid, verrukking, liefde, dan zouden we eerder moeten spreken.
Ik heb me laatst nog afgevraagd hoe het mogelijk was dat het christendom een wereldgodsdienst is geworden. Er zijn zoveel profeten, ideologen en fantasten geweest die geprobeerd hebben een religie te stichten, maar ze zijn er niet in geslaagd. De apostelen wel. Dat kwam omdat hun hart vol was van Jezus. Na Pinksteren was er voor hen niets anders meer dan Jezus. Hun mond liep over van geloofsuitingen over die persoon. Ze hadden jarenlang met oogkleppen opgelopen en in Jezus een politicus gezien. Na Pinksteren echter begrepen ze opeens dat Jezus een door God gezondene was en vanaf dat moment konden ze eigenlijk nergens anders meer over spreken omdat hun hart vervuld was van liefde voor Jezus. Daardoor heeft hun kerk stand gehouden door de eeuwen heen.
En Jezus op zijn beurt was weer vervuld van zijn Vader. In doen en laten, in spreken en lijdzaam zwijgen, in aandacht en respect voor de mens, in belangstelling en meeleven. En daardoor was Hij vervuld van liefde, onbaatzuchtige liefde tot de dood. Daardoor heeft Hij zijn leven totaal kunnen inzetten en zichzelf aan het martelaarschap voor recht en waarheid kunnen geven.
In de lezingen gaat de aandacht uit naar de innerlijk rijke mens. Een mens die niet door conventies wordt bepaald, maar die lerend van eigen falen, biddend en vechtend authenticiteit verwerft, echtheid, oprechtheid. Zo’n mens heeft volgens de nieuwtestamentische schrijvers geen wetboek nodig omdat hij of zij genoeg heeft aan de inspiratie die uitgaat van de persoon van Jezus Christus. Deze mens handelt goed, niet omdat het in de wet staat of omdat het nu eenmaal zo hoort, maar omdat Jezus leeft in zijn of haar hart. Haar of zijn handelen wordt niet bepaald door wat anderen ervan vinden, evenmin door een superioriteitsgevoel, maar door de liefde voor Jezus. Bijbels-christelijke spiritualiteit is het diepe besef dat echt leven nooit van buitenaf komt, maar van binnenuit: levenschenkende energie waar het hart van overloopt.
Waar het hart vol van is loopt de mond van over. De uitdrukking kan zowel voor goede als slechte gedachten gebruikt worden. Het is daarom raadzaam om naar ons eigen spreken te luisteren en zo ons hart te onderzoeken.
Jezus geeft ons dit advies omdat zijn hart vol is van liefde. Hij wil ons behoeden voor valkuilen en huichelachtigheid.
Moge ons hart volstromen met goddelijke liefde en waarachtigheid. Mogen wij mensen zijn zonder masker. Amen.
Winfried Kuipers
GEBED OM VREDE
Gij hebt het beloofd, Heer Jezus:
“Vrede laat ik U, mijn vrede geef ik U”.
Om die vrede komen wij U smeken,
nu zij zo ver is zoek geraakt.
Alom wordt druk gepraat
van vrede en verzoening,
van bijstand en rechtvaardigheid.
Maar overal heerst oorlog en strijd, discriminatie, onbegrip en haat…
“Niet zoals de wereld ze geeft”,
geeft Gij de vrede.
Uw vrede begint in het hart.
Bevrijd ons, Heer, van gril en willekeur,
van hoogmoed en begeerlijkheid,
van egoïsme en fanatisme,
van al wat onderdrukt, vernedert of besteelt
en daardoor twist en tweedracht zaait.
Zend Uw Geest,
dat ons hart weer rustig wordt,
dat wij opnieuw in elkaar geloven,
vergeven en om vergiffenis vragen.
Dan komt de vrede
die alle begrip te boven gaat.
Eén enkele revolutie kan de vrede brengen, de Uwe, Heer, Uw groot gebod:
“Bemint elkaar, zoals ik U heb liefgehad”.