PREEK 24e zondag door het jaar 2017 Bergschenhoek en Bleiswijk
Jaren geleden was er een populair tv-programma: Het spijt me. Waarom was dat zo populair?
Ieder ligt wel eens met iemand overhoop. We vinden het echter moeilijk vergeving te vragen of te schenken en zien daarom graag hoe anderen het doen. Het roept de diepste verlangens in ons wakker: het verlangen naar goede relaties en vrede met iedereen.
Veel weten is veel vergeven. Wij veroordelen vaak iemand omdat wij de omstandigheden niet kennen, omdat we niet bekend zijn met haar of zijn karakter of achtergrond. Wanneer wij die beter begrijpen, kunnen we gemakkelijker vergeven.
Maar nooit zullen we de ander geheel begrijpen. De ander blijft een mysterie. En speciaal het kwaad is een mysterie: waarom heeft die ander dat nu gedaan? Waarom heeft hij of zij me in de steek gelaten? Waarom moest hij nu zo’n beledigende opmerking maken? Waarom heeft hij tegen me gelogen? Het kwaad is een mysterie. Onverklaarbaar. Dus hebben we nog een andere motivatie nodig om te vergeven.
Vergeven, niet alleen om met de ander verder te kunnen, ook om met Jezus verbonden te blijven. Wie niet vergeeft kan niet met Jezus verbonden blijven. Jezus accepteert in zijn gezelschap wel leerlingen met fouten en gebreken (denk aan Petrus, Maria Magdalena), maar geen mensen die haatdragend zijn en niet vergevingsgezind. Farizeeën schudt Hij van zich af.
Er zijn allerlei specialismen: psycholoog, röntgenoloog, cardioloog, socioloog, antropoloog, pedagoog, bioloog, etc. Jezus is specialist in vergeven. Hij is een vergevoloog.
Het evangelie staat er vol van. Hij spreekt er heel vaak over. Hij vindt dat kennelijk een heel belangrijk onderwerp. De bijbel spreekt 120 keer over vergeving.
Hij vergeeft Zacheüs die fraude gepleegd had en te veel belasting van de mensen had gevraagd. En Hij doet dat heel subtiel. Hij gaat bij Hem eten. En dan voelt Zacheüs vanzelf dat hij fout zat.
Jezus vergeeft alle zieken voordat Hij ze de handen oplegt en geneest. Want Hij vindt de innerlijke en sociale gezondheid nog belangrijker dan de lichamelijke gezondheid.
Hij vergeeft een overspelige vrouw die bij Hem gebracht wordt omdat ze op overspel betrapt is. De omstanders willen een veroordeling horen. Maar Jezus geeft dan een subliem antwoord waar we veel van kunnen leren. Hij zegt: wie zonder zonde is werpe de eerste steen.
Dat is een wijze les voor ons. Als we het moeilijk vinden te vergeven moeten we bedenken dat we zelf ook onze fouten en gebreken hebben.
Tenslotte laat Jezus die overspelige vrouw vrij heengaan. Maar Hij zegt erbij: “Ga heen en zondig niet meer”. Ook dat is een leerzame opmerking van onze vergevoloog. Hij vergeeft de mensen zonder het kwaad goed te praten of de zonde te bagatelliseren. Hij zal nooit zeggen: ach, ieder mens heeft zijn fouten; of: iedereen doet het toch. Jezus vergeeft, maar Hij praat het kwaad niet goed. Jezus veroordeelt geen personen met wel hun slechte daden. Hij zal nooit zeggen: “Jij bent een slecht mens”, maar wel: “Wat je nu gedaan hebt is niet goed, dat moet je niet meer doen”.
Kwaad is kwaad en niet goed te praten. Als Jezus vergeeft doet hij telkens een beroep op de mensen hun leven te beteren. Bij vergeving krijgen hoort het voornemen niet meer te zondigen. Vergeving is dus heel wat anders dan tolerantie van het kwaad.
Jezus vergeeft zelfs moordenaars. Denk maar aan de soldaten die Hem aan het kruis sloegen en aan de moordenaar die naast Jezus gekruisigd werd. Jezus bidt voor de soldaten om vergeving omdat ze niet weten wat ze doen. Ze zijn verblind door hun functie en door vijandschap. En de moordenaar aan het kruis naast Hem toont spijt.
Wanneer we geen spijt hebben kunnen we geen vergeving vragen.
Het knapste van Jezus is wel dat Hij zelfs aan het kruis kon vergeven. Op dat moment wordt hem immers het grootst mogelijke onrecht aangedaan. Hij wordt vermoord. Verder is Hij door velen in de steek gelaten en bovendien lijdt Hij verschrikkelijk pijn. Daarom is het zo wonderlijk dat Hij zelfs op dat moment nog kan vergeven.
Als we dus ooit problemen hebben om mensen te vergeven, laten we dan aan Jezus denken, aan zijn voorbeelden, aan zijn opdracht.
Hoe belangrijk vergeving in Jezus’ ogen was, blijkt wel uit het feit dat Hij na zijn verrijzenis de apostelen vrede wenst, de Heilige Geest toezegt en dan als eerste opdracht geeft: mensen hun zonden te vergeven. Zonder vergeving komt er geen vrede. Niet in de wereld en niet in je hart.
Ik wil besluiten met enkele uitspraken van Moeder Teresa over vergeving. Ze ontving in 1979 de nobelprijs voor de vrede. Twee jaar daarvoor opende ze een huis in Rotterdam. Bij de opening van dat klooster was Moeder Teresa zelf in Rotterdam. Toen zij ze in een toespraak onder andere: “Wij moeten ons afvragen: Is ons huis een ander Nazareth, waarin Jezus leeft? Is het een gelukkig huis en vol vreugde? Het is mogelijk dat er in uw huis geleden wordt, dat er ook misverstanden in kunnen voorkomen, maar wordt er dan ook telkens ‘sorry’ gezegd? Ga nooit naar bed zonder ‘sorry’ tegen elkaar gezegd te hebben, zonder vergeven te hebben. Dan zult u goede medewerkers zijn van Jezus Christus.