PREEK VREDESZONDAG 2013 Bergschenhoek, Nootdorp en Bleiswijk
De paus riep begin september op tot gebed en vasten voor de vrede in Syrië. “Nooit meer oorlog!” riep de paus, waarmee hij teruggreep op de historische toespraak die zijn voorganger Paulus VI hield voor de Verenigde Naties in New York op 4 oktober 1965. . . “Nooit zal het gebruik van geweld vrede kunnen brengen. Oorlog roept oorlog op! Geweld roept geweld op!” “Moge de roep om vrede ieders hart bereiken zodat allen de wapens neerleggen”, zei de paus tot de pelgrims op het Sint-Pietersplein.
Ik was daar heel sceptisch over. We bidden al tweeduizend jaar om vrede. We bidden elke zondag om vrede in de eucharistie. En het heeft totaal niets geholpen. 2000 jaar na Jezus is er nog steeds geen vrede in de wereld. De christenen hebben kruistochten gehouden, kerken hebben elkaar bestreden na de reformatie, godsdiensten hebben oorlogen tegen elkaar gevoerd en in het christelijk Europa hebben twee wereldoorlogen gewoed tussen landen die grotendeels christelijk waren. Ik raakte er steeds meer van overtuigd dat God machteloos is tegen oorlog en geweld. En dat het dus zinloos is om te bidden om vrede. De dictatoren en guerrilla’s houden hun hart gesloten voor de Heilige Geest.
Ik heb de afgelopen weken mijn mening moeten herzien. Obama was vast van plan in te grijpen in Syrië terwijl niet duidelijk is welke partij gifgas gebruikt heeft. Een ingrijpen van Amerika zou fataal geworden zijn voor alle christenen in Syrië omdat zij door de opstandelingen gezien worden als handlangers van Assad die religieuze minderheden beschermde in Syrië terwijl de regeringsgetrouwe moslims de christenen zien als geloofsgenoten en dus als handlangers van Amerika. Hetzelfde zien we in Egypte waar vele kerken in brand gestoken worden door de moslimbroeders.
Ik heb mijn mening moeten herzien, want de paus heeft met meer dan honderdduizend mensen gebeden op het Sint Pietersplein en in de week daarop heeft Obama afgezien van een militair ingrijpen en in dialoog met Putin zich gevoegd in geweldloze maatregelen die onder toezicht van de VN uitgevoerd moeten worden.
Het massaal gebed en vasten op het Sint Pietersplein heeft kennelijk toch indruk gemaakt op de wereldleiders.
Maar op het Sint Pietersplein gebeurde er nog iets dat van essentieel belang was voor het te bereiken doel. De paus had ook gezorgd voor 50 priesters die biecht hoorden van de mensen op het Sint Pietersplein. Want de wereldvrede begint toch in ons eigen hart. Als wij geen mensen van vrede zijn, dan zal er nooit vrede in de wereld komen. Daarom moeten wij steeds onze zonden bekennen en ons verzoenen met God en de medemens.
De paus heeft daarover het volgende gezegd: “Ik herhaal met kracht: harmonie binnen een volk en tussen de volkeren wordt niet tot stand gebracht door een cultuur van confrontatie of een cultuur van conflict, maar wel door een cultuur van ontmoeting en een cultuur van dialoog. Dat is de enige weg naar vrede.”
Dit jaar is het thema van de vredesweek: ‘Act for peace’. In de zaligsprekingen zegt Jezus: “Zalig die vrede brengen, want zij zullen kinderen van God genoemd worden.” (Mt 5,9) Wij worden allemaal opgeroepen vredestichters te zijn. Act for peace: wees een vredesactivist.
Ten opzichte van oorlogsgeweld buiten ons eigen land voelen wij ons vaak machteloos, maar toch staan wij niet met lege handen. Wij kunnen bidden voor vrede en voor een betere wereld, we kunnen organisaties als IKV Pax Christi financieel ondersteunen en we kunnen invloed uitoefenen op onze eigen overheid opdat zij bijdraagt aan de vrede in de wereld en aan de bestrijding van het onrecht.
Onze roeping vredestichters te zijn geeft MOV-Oostland vorm met de oprichting van een Ambassade van Vrede. Hiermee willen wij aandacht vragen voor vredesvraagstukken veraf, maar vooral ook dichtbij. Twee jaar geleden is door IKV Pax Christi het Ministerie van Vrede opgericht. Nu is Jörgen Raymann Minister van Vrede. Jörgen Raymann zegt tegen jongeren: “Luister naar de ouderen, want je kunt veel van hen leren.” Tegen ouderen zegt hij: “Deel je ervaring met jongeren.” Vrede is iets wat deel uit maakt van hun dagelijks leven: denk aan de omgang met onze multiculturele samenleving, aan pesten op school en op het werk en denk aan het geweld op sportvelden. In Nootdorp is een ambassade van Vrede opgericht, waar nauw samengewerkt wordt met de jongerengroep van de parochies van Nootdorp en Pijnacker. Deze jongeren hebben een filmpje gemaakt dat nu/na/aan het eind van deze viering vertoond zal worden.
Het tweede Vaticaans Concilie heeft 50 jaar geleden ook gesproken over de vrede. In de constitutie Gaudium et Spes over de kerk in de wereld van deze tijd staat in paragraaf 78: Vrede is niet louter de afwezigheid van oorlog, maar een werk van gerechtigheid. Zij is de vrucht van de orde die door de goddelijke Schepper in de maatschappij is geplant. De zorg voor de vrede eist constant van ieder de beheersing van zijn hartstochten…. DE vaste wil om andere mensen en volkeren en hun waardigheid te respecteren en de ijverige toeleg op broederlijke medemenselijkheid zijn absoluut noodzakelijk om de vrede te bereiken. Zo is de vrede de vrucht ook van de liefde, die nog verder gaat dan de rechtvaardigheid kan reiken.”
Ik wil besluiten met een gebed om vrede dat mij persoonlijk aanspreekt:
Wij kunnen U niet domweg bidden, o God,
om aan de oorlog een eind te maken;
want wij weten dat U de wereld zo gemaakt hebt
dat de mens zijn eigen weg naar de vrede moet vinden,
bij zichzelf en bij zijn naaste.
We kunnen U niet domweg bidden, o God,
om een eind te maken aan de hongersnood;
want U hebt ons de middelen al gegeven
om de hele wereld van voedsel te voorzien,
als we er maar een wijs gebruik van maken.
We kunnen U niet domweg bidden, o God,
om vooroordelen uit te roeien,
want U hebt ons al ogen gegeven om in ieder mens het goede te zien,
als we er maar een juist gebruik van maken.
We kunnen U niet domweg bidden, o God, om een einde te maken aan de wanhoop,
want U hebt ons de macht al gegeven om sloppenwijken op te ruimen en weer hoop te schenken,
als we die macht maar rechtvaardig gebruiken.
We kunnen U niet domweg bidden, o God, om een eind te maken aan ziekten,
want U hebt ons al een geweldig verstand gegeven waarmee we geneesmiddelen en therapieën kunnen uitdenken,
als we er maar een constructief gebruik van maken.
Daarom bidden we U in plaats daarvan, o God,
om kracht, vastberadenheid en een sterke wil,
om te doen in plaats van alleen maar te bidden,
om te worden, in plaats van uitsluitend te wensen.
Jack Riemer — Likrat Shabbat — Joods