PREEK VAN DE WEEK ZONDAG OPENBARING DES HEREN JAAR C 2018
Pius X, Pijnacker en Nootdorp.
LEZINGEN: EERSTE LEZING: Jesaja 60,1-6 TWEEDE LEZING: Efeziërs 3,2-6 EVANGELIE: Mattheus 2,1-12
THEMA: Ontmoeting der godsdiensten.
INLEIDING
Geloofsgenoten,
Vandaag vieren wij het feest van driekoningen. We gedenken dat er wijzen uit het buitenland op bezoek kwamen in de stal van Betlehem. Het was eigenlijk een ontmoeting van de grote wereldgodsdiensten. Want Maria en Jozef waren joods, Jezus bracht het christendom en de wijzen uit het oosten waren van een oosterse godsdienst. Dat is ons verder niet bekend, maar het kan het hindoeïsme geweest zijn of het boeddhisme, want die godsdiensten zijn ouder dan het christendom.
Ook in deze tijd en in ons eigen land komen de grote wereldgodsdiensten weer samen door de allochtonen. Wie in Rotterdam over de West-Kruiskade of de Nieuwe Binnenweg loopt, waant zich in een Zuidelijk continent.
Wat betekent dat voor ons? Zien we hen als een bedreiging voor ons geloof en onze cultuur? Voor de vrede in ons land? Kunnen we hen ontmoeten? Wat moet onze houding zijn tegenover niet-christenen? Op die vragen zoeken we vandaag een antwoord.
PREEK
Krantenbericht over lied in Pakistan, het land van Asia Bibi, die nog altijd niet vrij is: Een moslimzanger en een christelijke zangeres hebben gezamenlijk een lied gemaakt om te pleiten voor verdraagzaamheid, tolerantie en respect tussen verschillende godsdiensten.
Het feest van Driekoningen heet officieel: “Openbaring des Heren”. Wat is een openbaring?
Openbaring: mededeling van Godswege over dingen die we uit eigen wijsheid niet kunnen halen.
Dat maakt de monotheïstische godsdiensten uniek en onderscheidt hen van verschillende andere godsdiensten.
In de tweede lezing schrijft Paulus: “Gods genade is mij met het oog op u gegeven. Door openbaring is mij de kennis van het geheim meegedeeld ….. Door de Geest is nu geopenbaard dat de heidenen in Jezus mede-erfgenamen, medeleden en mededeelgenoten zijn van de belofte”.
Het geheim waarover Paulus spreekt, het geheim dat ons geopenbaard is, is dat God God van alle mensen is. Voor ons een vanzelfsprekendheid, maar dat was het in de tijd van Paulus allerminst.
Jodendom ziet zich als uitverkoren volk, tot zegen van alle volkeren weliswaar. Er zijn wel O.T.-teksten die voorspellen dat eens alle volkeren naar Sion zullen trekken. Joden gingen ons voor in het geloof in één God, maar hebben niet zo’n uitdrukkelijke opdracht als wij om die ene God aan alle volkeren bekend te maken. Het jodendom kent geen missie.
Hindoeïsme ziet de God van de christenen als één van de vele goden. Iedere kaste of volk heeft volgens hen een eigen God.
Boeddhisme gelooft niet in een persoonlijke God die van de individuele mens houdt. Zij zien alleen dat de mens een onderdeeltje is van het heelal, waarmee men zich weer zo snel mogelijk moet zien te verenigen door zijn eigen gevoelens en emoties uit te schakelen.
Wat betreft het geloof in God als de ene Vader van alle mensen staat de islam misschien nog wel het dichtst bij ons. Jodendom, christendom en Islam, zijn de zogenaamde monotheïstische godsdiensten.
De huidige paus heeft in zijn nieuwjaarsboodschap nog gezegd dat we verschillende godsdiensten en culturen niet moeten zien als een bedreiging, maar als een verrijking.
Hoe heeft God dan de kennis van zijn Vaderschap over alle mensen aan ons geopenbaard? Door Jezus, die als mens een mond had om te spreken en handen om te gebaren. Jezus vertelde ons in verhalen als die van de verloren zoon dat God onze Vader is. Hij leerde ons in vertrouwen tot God te bidden als een kind dat zijn vader iets vraagt. Hij leerde ons van God te houden zoals een kind van zijn ouders. Hij leerde ons de wil van zijn Vader te doen. Hij leerde ons elkaar te zien als broeders en zusters omdat we kinderen zijn van één Vader.
Dit is een blijde boodschap die bestemd is voor alle volkeren.
Maar dat betekent nog niet dat we aanhangers van andere godsdiensten moeten bekeren tot het christendom. Paus Johannes Paulus de Tweede heeft in dat opzicht een eeuwenoude opvatting van de kerk op een revolutionaire wijze gewijzigd. Deze paus besefte als eerste in de geschiedenis, dat de andere grote godsdiensten niet meer weg te denken zijn van deze aarde en dat we dus een weg zullen moeten vinden om met elkaar deze aarde in vrede en vriendschap te bewonen. Daarom heeft hij in 1985 de leiders van alle grote wereldgodsdiensten uitgenodigd om in Assisi in aanwezigheid van elkaar te bidden voor de vrede, ieder op zijn eigen manier. Ik weet niet of u zich deze ontmoeting nog kunt herinneren, maar in mijn ogen was dat een historische dag in de wereldgeschiedenis.
Er staat nergens in het verhaal van de drie wijzen uit het oosten, dat ze jood werden en in Israël bleven. Nee, door God zelf gewaarschuwd keerden zij langs een andere weg terug naar hun eigen land. Maar hun schatten droegen ze af aan Jezus. Dat betekent dat Gods genade ook buiten het zichtbare christendom gegeven kan worden. En het betekent dat christenen ook bij andere godsdiensten rijkdommen van wijsheid kunnen vinden en wat van anderen kunnen leren.
Ook binnen de Focolarebeweging, waar ik contact mee heb, is er al samenwerking en uitwisseling tot stand gekomen met boeddhisten in Japan. En er zijn nauwe contacten ontstaan met de moslims. De leidster van die Focolarebeweging. Chiara Lubich, sprak regelmatig voor groepen van duizenden moslims.
Elke maand geven ze een blaadje uit met een bijbeltekst en overeenkomende teksten uit de Koran. Zo hebben ze bijvoorbeeld ontdekt dat de spreuk “wat u niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet” in alle godsdiensten voorkomt.
In India is een kathedraal geopend voor alle godsdiensten. Jezus staat er afgebeeld als een biddende en mediterende boeddhafiguur.
Zo zien we in deze tijd het evangelie van vandaag op een nieuwe manier in vervulling gaan.
Er zijn steeds meer communicatiemiddelen die over alle grenzen heengaan. Er zijn steeds meer reismogelijkheden, niet meer op kamelen, maar met Japanse, Amerikaanse en Europese auto’s en vliegtuigen. Er is steeds meer vermenging van de volkeren door migratie en vluchtelingen. De toekomst van de wereld vraagt daarom een vreedzaam samenleven van de godsdiensten, om eenheid en respect voor elkaar, om ontmoeting en uitwisseling. Ons eigen geloof kunnen wij als geschenk aanbieden. En we zullen er hun wijsheid en levenservaring voor terug krijgen. Dat is het goud en de wierook van de 21e eeuw.