PREEK VAN DE WEEK 5e ZONDAG JAAR B 2024
INLEIDING
Slapeloze nachten: wie kent ze niet? Er bestaan zelfs slaapcursussen voor mensen die ’s nachts veel wakker liggen en overdag oververmoeid zijn. Ik ken iemand die zo’n slaapcursus gevolgd heeft. Maar het hielp hem niet: tijdens de lessen viel hij steeds in slaap. (grapje)
Wat gek eigenlijk, dat zoiets natuurlijks opnieuw geleerd moet worden. Wat zijn de oorzaken van slapeloosheid? Het zijn er talloos velen: pijn, verdriet om een afscheid, een aanstaand examen, een verandering in je leven, een verantwoordelijke functie, een gespannen relatie met je baas of een levenspartner of één van de kinderen, een moeilijke opdracht, werkeloosheid, etc.
Vandaag horen we verhalen van Job en iemand anders die ’s nachts lagen te tobben.
Hoe vinden we een uitweg uit slapeloosheid en zorgen? Daar gaan we in deze viering over nadenken.
EERSTE LEZING : Job 7,1-4.6-7
INLEIDING OP DE LEZING:
Een zekere Job verliest in zijn leven al wat dierbaar is: zijn vrouw en kinderen, zijn personeel en zijn vee. Dat beproeft zijn geloof en dagen en nachten zit Job te tobben, zonder ophouden. Een klein stukje uit die weeklacht horen we vandaag in de 1e lezing.
EVANGELIE: Markus 1, 29-39
In het evangelie horen we dat Jezus op bezoek gaat bij Petrus, met Jacobus en Johannes. Dat waren de drie leerlingen die Hij later ook meenam bij de gedaanteverandering op de berg Tabor en in de Hof van Olijven om met Hem te waken. Hij had de apostelen net geroepen. Hier wordt duidelijk dat Jezus de apostelen niet van hun familie vervreemd heeft, maar meeleeft met het wel en wee van hun familie. Het genezingswonder waarvan we zullen horen is het eerste dat in het Markusevangelie vermeld staat. Marcus heeft namelijk niet het verhaal van de bruiloft van Kana. Het gebeurde op een Sabbat, de dag waarop Joden niet veel mochten doen. De sabbat liep af bij zonsondergang. Daarom komt ‘s avonds pas de stroom bezoekers op gang. Een omgekeerde avondklok dus.
PREEK
Het begon op die dag dat hij nietsvermoedend op zijn werk kwam en hoorde dat zijn collega ziek was. Hij moest vandaag alleen werken en het werk moest af, want de opleverdatum kwam snel naderbij. Daarom vroeg zijn baas of hij ‘s avonds niet door kon werken. Dat kon eigenlijk niet want er was een ouderavond op school. Maar de baas drong eropaan en hij belde zijn vrouw om te regelen dat er oppas kwam en zij naar die ouderavond kon. Maar in zijn eentje wou het werk niet zo vlotten. En de volgende dag moest hij weer overwerken en de volgende dag weer. En op zaterdag moest hij ook komen. Hij maakte een fout bij de fabricage van één van de onderdelen en zijn baas werd woedend. Zoveel jaren ervaring al. Hoe kon hij dan zo’n fout maken? ‘s Nachts kon hij niet slapen. ‘s Zondags was de sfeer thuis te snijden. Ieder die even wat druk was of wat vroeg aan vader kreeg een snauw. De collega bleef ziek en de volgende week herhaalde de geschiedenis zich. Omdat de spanning hem te veel werd, besloot hij ‘s avonds na zijn werk nog even wat te gaan drinken in de kroeg. Het bleef niet bij één pilsje. Het smaakte hem goed. Zo vergat hij even zijn zorgen. Maar onderweg naar huis werd hij door de politie aangehouden. Hij raakte gelijk zijn rijbewijs kwijt. Zijn vrouw woedend natuurlijk. Nu moest hij nog vroeger zijn bed uit om op tijd op zijn werk te komen. Met een zwaar hoofd.
Hij ging zichzelf beklagen: waarom moest hem dit nu overkomen? Hij ging meer drinken. Hij kon immers toch niet meer autorijden. En door het overwerk had hij extra geld. Maar op een avond kwam hij thuis en trof er niemand aan. Wel vond hij een briefje van zijn vrouw en kinderen: “zo was ik niet met jou getrouwd” stond erop. Ze waren weg: Als een bezetene ging hij te keer. Alles wat los stond vloog door de kamer. Tenslotte pakte hij een fles jenever en dronk die in één keer leeg. Toen hij de volgende ochtend niet op zijn werk kwam sloeg zijn baas alarm. Hij werd thuis in bewusteloze toestand aangetroffen en naar een ziekenhuis gebracht. En van daar naar een psychiatrische inrichting.
Het was toevallig nog een christelijke instelling. Toen hij bij zijn positieven was gekomen ontdekte hij in het huis een kapel. Daar stapte hij naar binnen. Opeens kwamen er vele herinneringen naar boven. Toen hij jong was, kwam hij met zijn ouders wel eens in de kerk. Nu was hij er 20 jaar al niet meer geweest. Hij knielde neer en bad. Opeens kwam er een diepe rust in hem. Maar dat was van korte duur. Het drong tot hem door dat hij nog bezeten was van de drank en dat zijn gezin gebroken was. Op dat moment kwam er iemand de kapel in. Het was de pastoraal werker. Hij had de moed hem aan te spreken en vertelde hem zijn hele levensverhaal. Uiteindelijk stelde de pastoraal werker voor samen te bidden. Ze vroegen de kracht om van de drank af te blijven en om terugkeer van vrouw en kinderen. Dan krijgt hij een bijbeltje mee.
Op zijn kamer leest hij het verhaal van Job. Hoe Job alles wat hem dierbaar was verloor en in zijn geloof beproefd werd. Hoe kon God dat alles toelaten? Toch houdt Job stand en uiteindelijk keert het geluk in zijn leven weer terug. En hij las het verhaal van Jezus: hoe Jezus mensen bij de hand pakte en deed opstaan uit ziekte, lijden en verslaafdheid. Onder het lezen voelde hij als het ware de hand van Jezus. Hij voelde dat hij niet meer alleen stond. Hij keerde terug naar huis. Het duurde niet lang of één van de kinderen kwam poolshoogte nemen. Ze trof een heel andere vader aan. Zelfverzekerd, vol begrip en vergevingsgezind. Al snel was het gezin herenigd.
Als je zo’n verhaal hoort, besef je hoe kwetsbaar je als mens bent. Het kwam niet door die man zelf dat het allemaal misliep. Een zieke collega, een veeleisende baas, een slechte dag en alles ging mis. Wat hem overkwam kan ons ook overkomen. Ziekte komt meestal spontaan. Het verlies van een dierbare, tegenslag, lijden.
Wij hebben gelukkig een goede gezondheidszorg waar het gaat om lichamelijke gezondheid.
Al moeten we ervoor betalen, het is toch een voorrecht dat we het hebben. In de 3e wereld zijn veel mensen afhankelijk van liefdadigheidsorganisaties, zoals de Memisa, nu onderdeel van Cordaid.
Ik las in de krant dat sommige politici geen belangeloze ontwikkelingshulp meer willen geven. Van ontwikkelingshulp moet op de eerste plaats het Nederlandse bedrijfsleven zelf profiteren, zeggen ze. Een christelijke houding is steeds meer aan het verdwijnen.
Qua gezondheidszorg zou ik niet graag in een 3e wereldland wonen. Maar in de 3e wereld leven de mensen toch vaak blijer. Hun sociaal, geestelijk en psychische leven is gezonder dan hier in de westerse wereld. Geestelijke zorg is ook belangrijk: Job is ziek van onrust, stond in de 1e lezing. Niet van een virus of een lichamelijke kwaal.
Jezus zorgt eerst voor genezing van het lichaam: Hij geneest de schoonmoeder Petrus en anderen, vervolgens gaat Hij bidden. Dan gaat Hij preken in synagogen om mensen geestelijk gezond te maken.
Hij dreef boze geesten uit. Zouden we dat niet mogen vergelijken met genezing van psychisch zieke mensen, gestresste en overspannen of verslaafde mensen? Mensen die bezeten zijn van een ongezonde gewoonte of bezigheid? Jezus’ zorg is compleet: lichamelijk en geestelijk welzijn. Geestelijk welzijn vinden we alleen in het geloof.
In christelijke afkickcentra zoals de Hoop in Dordrecht en verschillende katholieke centra in Brazilië, die ik een paar jaar geleden bezocht heb, is het percentage succesvolle genezingen opzienbarend veel hoger dan in overheidsinstellingen. Waar in openbare instellingen maar 10 of 20% voorgoed van de drugs afkomt en een nieuw leven begint, is dat percentage in christelijke centra wel 80 tot 90%.
In het geloof in Jezus en in het bidden vinden zij de kracht een andere levensweg te gaan. De kracht om zich los te maken uit een slecht milieu en van onwaarachtige vrienden.
Laten we in deze materialistische en commercieel ingestelde maatschappij ons geestelijk leven niet verwaarlozen. Dat is zo belangrijk om niet ten onder te gaan.
Zelfs in moderne winkelcentra en openbare middelbare scholen worden stiltecentra ingericht waar mensen zich even terug kunnen trekken. Steeds meer kerken openen weer een Mariakapel of gebedsruimte waar iedereen overdag even binnen kan lopen. In de Savelberg wordt een nieuwe kapel gebouwd, meer centraal in het gebouw.
Misschien kunnen we thuis een gebedshoekje inrichten. Een plek waar we ons net als Jezus even terug kunnen trekken en, niet gehinderd door tv. of pc., contact met God kunnen zoeken.
Dan kunnen ook wij genezen worden van dingen waarvan we bezeten zijn. Dan worden ook wij weer op weg gezet.
Winfried Kuipers