PREEK 5e vastenzondag jaarcyclus B 2021 : GEEN DISCUSSIE
LEZINGEN: Jer.31,31-34; Hebr.5,7-9 en Joh.12,20-33
INLEIDING OP EVANGELIE:
Er zit een vreemde breuk in het evangelie: Enkele Grieken willen Jezus spreken. Maar Jezus gaat er niet op in. Hij geeft geen antwoord op de vraag maar gaat spreken over zijn aanstaand lijden, dood en verheerlijking. Waarom gaat Jezus niet in op de vraag van de Grieken Hem te mogen spreken? Het ging niet om Grieken die binnen de EU in een economische crisis zaten en om financiële hulp kwamen vragen. Nee, Grieken stonden in Jezus’ tijd bekend als filosofen die graag over geloofszaken wilden discussiëren. Jezus heeft daar echter geen zin in op het moment dat hij voor een beslissend moment in zijn leven staat. Daarom gaat hij niet op de vraag van de Grieken in.
PREEK
– de verkiezingen zijn weer voorbij. Op TV konden we weer debatten volgen en na de verkiezingsuitslagen de commentaren van de partijleiders.
– er zijn van die mensen die vinden het heerlijk om over geloof of politiek te discussiëren. Ze kunnen er avonden en nachten mee vullen. Je komt soms niet van ze af. Heel vervelend als er nog werk op je wacht of je kinderen moeten uit school gehaald worden.
– Nu kan het zijn dat deze mensen bevlogen zijn, gegrepen en hun ideeën graag uit willen dragen. Dat is prima.
– Maar er zijn ook mensen voor wie geloof en politiek in hun dagelijks leven geen enkele rol speelt. Zij hebben alleen maar kritiek op de kerk of de regering. Die doen het nooit goed volgens hen.
– Een discussie over het geloof en nog meer over de kerk is voor sommige mensen juist een masker om ongeloof te verbergen of om zich niet met de kerk of medemens te hoeven engageren.
– Vermoedelijk is dat ook het geval bij de Grieken die Jezus willen spreken. Grieken stonden in die tijd symbool voor filosofen. Ze vonden het heerlijk eindeloos te discussiëren en bomen op te zetten over wijsheid, metafysica en maatschappij. Daarom komen ze op Jezus af. Ze hebben het idee dat Jezus een grote wijze is, een filosoof en politicus. Dat kan een leuke discussie worden.
– Maar praatjes vullen geen gaatjes.
– En Jezus gaat er daarom gewoon niet op in.
– Hij staat voor iets dat, zou je kunnen zeggen, juist het tegenovergestelde is van een vrijblijvende discussie: Hij staat voor een beslissend moment in zijn leven. Hij wil zijn leven geven voor vrede en verzoening van de mensen met elkaar en met God.
– Jezus gebruikt daar een beeld voor dat dit weekend bij het ingaan van de lente heel actueel is: we gaan weer zaaien in onze tuin en op het land. Jezus zegt: “Als de graankorrel niet in de aarde valt blijft hij alleen; maar als hij sterft brengt hij veel vrucht voort.”
Hij zegt dan: “het uur is gekomen dat de Mensenzoon verheerlijkt wordt”. Dat is wat anders dan de strijdkreet “De overwinning is nabij”, die je in de oorlog hoort uit de mond van een machthebber die zijn onderdanen de dood injaagt: Jezus zegt bijna hetzelfde, maar Hij doet het tegenovergestelde: Hij gaat zijn eigen leven geven. Hij zal als een graankorrel in de aarde vallen om nieuw leven voort te brengen. Zijn verheerlijking is geen overmeestering van de vijand, maar een overwinning op het kwaad in de mens.
In de eerste lezing werd het al voorspeld: “eens zal God zijn wet in ons binnenste leggen en in ons hart griffen.”
In de Hebreeënbrief staat: “Hoewel Hij Gods Zoon was heeft Hij in de school van het lijden gehoorzaamheid geleerd”. Als je er over nadenkt een typische uitspraak: je zou denken: Jezus is toch altijd gehoorzaam geweest? Van jongs af aan? We geloven dat Hij nooit kwaad heeft gedaan. Toch was Hij zo echt mens dat Hij wel dingen heeft moeten leren: de taal, lezen en schrijven, de bijbelse geschiedenis. We kennen ook het verhaal van Jezus in de woestijn: daar werd Hij door de duivel op de proef gesteld. Ook al heb je aanleg voor iets, talent, je moet toch oefenen en trainen om het te ontwikkelen. Dat heeft Jezus ook moeten doen. In en door het lijden heeft Hij nog beter leren luisteren naar God om Gods wil te verstaan en te vervullen.
In het evangelie van vandaag lezen we dat Jezus zegt: “Mijn ziel is ontroerd. Wat moet ik zeggen: Vader redt Mij uit dit uur?” Menselijke gevoelens waren Hem niet vreemd. Het eerste wat bij Hem opkomt is toch een afkeer van het lijden. Maar dan zegt Hij: “Maar daarom juist ben Ik tot dit uur gekomen. Vader verheerlijk uw Naam”.
In de Hof van Olijven bidt Hij ook uit menselijke gevoelens van angst en pijn: “Heer, laat deze kelk aan Mij voorbijgaan”. Maar direct daarop zegt Hij vanuit die geleerde gehoorzaamheid: “Maar niet mijn wil, maar Uw wil geschiede”.
Het lijden, beste mensen, …… we worden er zoveel mee geconfronteerd. Ziekte, ongelukken, ziekte, corona, eenzaamheid, werkeloosheid, zinloosheid, depressies, dood, angst, ruzie, scheiding, geweld ….. Hoe gaan we er mee om? Bekijken we het op tv met een pilsje in de hand? Blijven we op afstand van mensen die lijden? Door de tv. kunnen we afgestompt raken voor het lijden van anderen.
Aan het vele lijden in de grote wereld kunnen we niet veel meer doen dan naar vermogen geld geven, bijvoorbeeld in de vastenactie, voor goed beroepsonderwijs in arme landen zoals Zambia.
Door het evangelie kunnen we juist oog krijgen voor het lijden in eigen omgeving, van mensen in eigen buurt of kennissenkring. En daar kunnen we wel wat aan doen. Door medeleven te tonen, een bezoekje, een kaartje, een telefoontje, een mailtje. Door hulp te bieden. Door ons in te zetten voor plaatselijke verenigingen of politiek.
De komende weken gaan we weer horen en zien hoe Jezus met het lijden omging. Jezus zegt: “Wil iemand Mij dienen, dan moet hij Mij volgen. Waar Ik ben, daar zal ook mijn dienaar zijn”. Met die uitnodiging gaan we de lijdenstijd in.
Maar Paulus besluit met: “Jezus is voor allen die Hem gehoorzamen oorzaak geworden van eeuwig heil”. Het lijden is een weg, een doorgang, een “pascha”, een pasen naar het uiteindelijk levensgeluk.
Winfried Kuipers