Een hemelse vaderdag
PREEK HOOGFEEST VAN DE H.DRIEEENHEID 2023
Boskoop, Reeuwijk en Waddinxveen
KRUISTEKEN
Broeders en zusters,
het is goed deze viering bewust te beginnen met het kruisteken.
Want God heeft zich aan ons bekend gemaakt
als Vader, als Zoon en als heilige Geest.
INLEIDING
Feyenoord is pas kampioen geworden. Voetbal is een teamsport. Ik heb een vriendje op de middelbare school gehad, die mocht van zijn ouders alleen op een teamsport. Hij moest leren samenwerken. In een team worden vreugde en verdriet ook met elkaar gedeeld.
Zo komen we bij het feest vandaag, een week na Pinksteren: het feest van de H. Drie-eenheid. God is ook een team en als wij één van hart en ziel zijn is Hij in ons midden.
Omdat wij niet altijd de eenheid opgebouwd hebben, solidair waren met anderen, maar solitair, egoïstisch, zullen we nu eerst onze zonden belijden.
Gebed AM 532
Heilige Vader, Gij hebt uw woord gehouden:
uw Zoon is mens geworden;
zijn Geest leeft in uw kerk en maakt de liefde openbaar,
waarmee Gij ons bestaan vervult.
Zo zijt Gij, God, één in uw drievuldigheid.
Wij vragen U dat alles wat wij zijn en doen,
belijdenis mag worden van uw heilige Naam.
Door onze Heer Jezus Christus, uw Zoon,
Die met U leeft en heerst in de eenheid van de heilige Geest,
God, door de eeuwen der eeuwen. Amen.
LEZINGEN: eerste lezing: 2 Korintiërs 13,11-13; Evangelie: Johannes 3,16-18
Gebed om vrede en uitnodiging tot de vredeswens
Broeders en zusters,
Laten wij één van hart zijn en in vrede leven met elkaar,
zoals Hij ons heeft opgedragen.
Bidden wij daarom:
Heer Jezus Christus, U die ons voorgaat in geloof en liefde voor de naaste,
maak ons tot een instrument van uw vrede.
Laat ons liefde brengen waar haat is,
en eenheid waar mensen verdeeld zijn,
zoals U ons hebt geleerd; U die één bent met de Vader en de heilige Geest. Amen.
PREEK
Broeders en zusters in het geloof,
De meeste feesten die we vieren, burgerlijke zowel als kerkelijke
gaan terug op een historische gebeurtenis. Dat geldt voor Bevrijdingsdag, Koninginnedag, verjaardagen, jubilea zoals een 25-jarig huwelijk, kerstmis, Pasen, Pinksteren, heiligenfeesten, Mariafeesten, etc. Het feest dat wij vandaag vieren vormt daarop een uitzondering: het hoogfeest van de H.Drie-eenheid. De H.Drie-eenheid is niet op een dag ontstaan of opgericht maar bestaat van alle eeuwigheid.
Daarom is het moeilijk om op dit feest iets te voelen en te beleven. Ik denk dat niemand van u speciaal voor dit feest naar de kerk is gekomen. U wordt er toevallig mee geconfronteerd. Wat is er om opgewonden over te zijn? Het mysterie van de H. Drie-eenheid lijkt een dogmatisch gegeven, dat leuk is voor discussies onder theologen. Het lijkt een logisch probleem, een struikelblok voor het menselijk denken. Maar geen aanleiding om een hoogfeest te vieren.
Misschien komen we toch iets verder als we het vergelijken met een burgerlijke feest dat ook niet op een historische gebeurtenis terug gaat maar dat we over 2 weken vieren: vaderdag. Op Vaderdag vieren we dat vader ons het leven gegeven heeft en er altijd voor ons is en werkt. Vader- en Moederdag zijn feesten waarop we ons hart wel sneller voelen kloppen. Het zijn dagen vol emotie en tederheid. Het zijn dagen waarop we iets vieren dat ons zeer ter harte gaat: we vieren verbondenheid, nabijheid. Verbondenheid tussen ouders en kinderen. We vieren dat we elkaar gegeven zijn.
Ouders kiezen bij de verwekking niet wat voor kind er uit hun gemeenschap tevoorschijn komt en kinderen kiezen niet bij welke ouders ze geboren worden.
Het is een gegeven. We zijn elkaar gegeven. En deze gegevenheid gaat normaliter samen met liefde, aanhankelijkheid en nabijheid en stemt zo tot dankbaarheid.
Gegeven zijn, nabijheid en liefde. Deze drie woorden kunnen ook een vertaling zijn van het woord H. Drie-eenheid. God is een gegeven, maar Hij is ons ook gegeven. En dat is dankzij zijn wezen. Zijn wezen, zijn natuur is liefde.
Liefde bestaat niet in zich, alleen tussen meerdere personen. Liefde gaat uit naar een ander. God is liefde en God bestond al voordat de mens er was. Daarom is God in zichzelf ook meerpersoons.
De schepping en de mens is een vrucht van die interpersoonlijke goddelijke liefde.
In het scheppingsverhaal staat dat de mens geschapen is naar het beeld van God. Dé mens bestaat echter niet. De mensheid bestaat uit twee geslachten: man en vrouw. En alleen samen zijn man en vrouw beeld van God. De liefde tussen man en vrouw is de hoogste vorm van liefde en dus de zuiverste afbeelding van Gods liefde.
Het mysterie van de H.Drie-eenheid is pas met Pinksteren tot volle ontplooiing en tot hoogste uitdrukking en zelfopenbaring gekomen. Maar de H.Drie-eenheid komen we al tegen in het scheppingsverhaal. De eerste persoon wordt gewoon God genoemd. De tweede persoon wordt voorgesteld als het woord van God. Dat vinden we terug in het eerste hoofdstuk van het evangelie van Johannes: “In het begin was het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God. Alles is door Hem geworden”. De derde persoon wordt in het scheppingsverhaal al Geest genoemd, Hebreeuws:‘roeach’, wind, adem: In het scheppingsverhaal in Genesis 1 staat al in vers 2 dat Gods Geest zeefde over de duistere oerchaos. En later zegt God: “laten wij de mens maken.” God spreekt in het meervoud: wij. De schepping is vrucht van liefdevolle eenheid en samenwerking tussen de drie goddelijke personen. En dan blaast God de eerste mens zijn geest in, zoals Jezus ook doet bij zijn eerste verschijning aan zijn leerlingen na de verrijzenis.
Zo is het ook onder mensen.
Waar twee mensen in liefde samen zijn, daar is de Liefde de derde persoon. Daar is God dichtbij ons. Zo is de mens opgenomen in de goddelijke H. Drie-eenheid.
De H.Drie-eenheid is geen mysterie dat ver van ons afstaat en waar we niets mee kunnen doen. Integendeel, het is het fundament van ons eigen bestaan en van ons geluk.
Zo verklaart Jezus aan Nicodemus zijn komst in deze wereld: “Zozeer heeft God de wereld liefgehad, dat Hij zijn Zoon heeft gezonden.” Door Jezus is God ons heel nabij geweest. Door Jezus heeft Hij zich uitgedrukt in menselijke taal, gebaren en voorbeeld.
Waar gaat het dus om? Dat wij geloven dat Jezus door God gezonden is. Dat is de kern van ons christelijk geloof. God heeft niet alleen tekens geven van zijn bestaan en nabijheid, Hij heeft iemand gezonden.
Zo ontstaat de verbondenheid tussen God en de mens. Maar Jezus was hier op aarde 2000 jaar geleden. Hoe kunnen we dan in die verbondenheid delen? Dat is het werk van de H. Geest. De H. Geest helpt ons de woorden van Jezus te verstaan. Door de H. Geest komen we tot geloof. Momenten van Godsverbondenheid zijn het werk van de H. Geest.
Het mysterie van de Heilige Drie-eenheid is niets anders dan een uitdrukking van verbondenheid: God is ons nabij geweest door Jezus en die verbondenheid leeft in ons hart voort door de Heilige Geest.
De verbondenheid van God met de wereld gaat nu via ons. Met God in ons hart kunnen wij God present stellen in deze wereld. In en door ons wil God, zij het verhuld, aanwezig zijn in deze wereld.
Dit is een God van alle mensen, een God die van ieder evenveel houdt. Het pure christendom brengt eenheid, verbondenheid en liefde tussen de mensen. Daarvoor is Jezus op aarde gekomen. We zijn broeders en zusters van elkaar, kinderen van één Vader.
Het streven naar eenheid onder mensen is een uitdrukking van de Goddelijke H. Drie-eenheid. Zo wordt het mysterie dat we vandaag vieren een concrete werkelijkheid. Iets om blij mee te zijn. Iets om dankbaar voor te zijn. Een hemelse vaderdag.