PREEK IN VIERINGEN OP NATIONALE ZIEKENDAG EN BIJ ZIEKENZALVING 2024.
Vandaag (7/8 september) is het Nationale Ziekendag / zullen een aantal parochianen het sacrament der Zieken ontvangen.
Deze dag wordt tegenwoordig ook wel Dag van de Aandacht genoemd. Aandacht niet alleen voor ernstig zieken in de laatste levensfase maar ook voor chronisch zieken, invaliden, hulpbehoevende ouderen en alle mensen die niet meer in het volle leven staan en niet meer kunnen meedraaien in de productie- prestatiemaatschappij.
De ziekenzalving wordt tegenwoordig niet meer toegediend in het stervensuur, maar op een moment dat het leven een last wordt, de toekomst onzeker of pijn of lijden voor langere tijd het dagelijks leven overheersen.
De ziekenzalving is daarom geen doodvonnis, geen vrijkaartje voor de hemel, maar juist een teken van verbondenheid van zieken en gezonden, een teken dat je voor God en de geloofsgemeenschap niet afgeschreven bent, maar er nog helemaal bij hoort.
Thema van deze viering is: AANDACHT VOOR ZIEKEN IS GEZOND.
In een wereld waarin vooral de prestatie telt, het uiterlijk van een mooi en ongeschonden lichaam, de slimste mens, de intelligentie, de hoogste opleiding, in deze wereld willen we als kerk een ander geluid laten horen en aandacht schenken aan mensen die niet aan dat ideaal voldoen en als tweederangs burgers worden beschouwd.
In het koninkrijk van God zijn zij juist de VIPS. Dat willen we vieren in het sacrament der zieken.
PREEK
Ik herinner me nog een ongelukje in de trein. Ik liet wat vallen. Een medepassagier raapte het voor me op. Daardoor kwam ik met die passagier in gesprek.
Een ongelukje, een ziekte, een handicap: niemand wil het. Maar het is wel een kans tot ontmoeting.
Door de welvaart en het drukke leven, leven veel mensen langs elkaar heen. Zieken en hulpbehoevenden worden naar speciale tehuizen gebracht waar ze achter gesloten muren en soms deuren geïsoleerd leven en buiten de maatschappij staan.
Ze zien soms dagen of weken lang uit naar een bezoek van een gezonde.
Ik heb een keer het verhaal gehoord van een zieke priester die zijn bisschop op bezoek kreeg. Bij binnenkomst zei de bisschop: “Ik kom even langs”. De zieke antwoordde: “Als u maar even langs komt, dan wilt u dus zeggen dat u geen tijd voor me heeft en ik niet belangrijk voor u ben?”. Natuurlijk had de bisschop het niet zo bedoeld, maar het illustreert wel hoe verschillend zieken en gezonden in het leven staan.
Echt ontmoeten is iets heel kostbaars, iets zeldzaams. Echt ontmoeten is meer dan elkaar tegenkomen:
- Het is een dokter die de patiënt bij de naam noemt in plaats van “volgende patiënt”.
- Het is een zuster die niet alleen kijkt of de fles al leeg is maar ook even vraagt hoe het gaat.
- Een broeder die het eten niet haastig voor je neerzet, maar ook ‘smakelijk eten’ wenst
- Een bezoeker die niet steeds op zijn horloge kijkt maar voelt wanneer het tijd is om te gaan.
Een gezonde kan van een zieke, oudere of gehandicapte leren: het relativeren van drukte, van prestatie, van mooi zijn, van sportief zijn, van promotie, van rijk zijn. Door de omgang met een zieke kan een gezonde zijn gezondheid meer gaan waarderen. Een zieke of oudere kan een zegen zijn voor zijn of haar omgeving omdat hij of zij tijd heeft om te luisteren naar iemands verhaal. Bij een zieke of oudere thuis kun je vaak komen zonder afspraak. Zieken en ouderen zijn een rustpunt in onze maatschappij.
Of je nu minister bent, directeur van de spoorwegen, onderwijzer op de basisschool, havenarbeider, dokter, ICT-er, het maakt allemaal niet uit, je kunt allemaal ziek worden. En als dat lang duurt, dan neemt een ander je werk over. De wereld draait door, maar jij zit of ligt dan aan de kant.
Het ergste van ziekte is vaak niet eens de pijn of de handicap. Erger is dat je afhankelijk wordt, dat je je zelfstandigheid verliest. Je raakt relaties van je werk of je vereniging kwijt. Je kunt niet meer naar de ander toe en moet maar afwachten of die ander naar jou toekomt. Mensen met wie je jaren gewerkt hebt, zijn je snel vergeten.
Een gezonde voelt zich heer en meester van het leven. Een gezonde voelt zich machtig en belangrijk. ’t Lijden, een ongeluk, een ziekte doorbreekt deze illusie. Door het lijden heen kan het besef groeien dat er een ander met een hoofdletter Heer en Meester van het leven is. Het besef dat je een kind van God bent en dat alles wat je echt nodig hebt van Hem komt.
Het is goed dit alles te overwegen als je nog gezond bent. Aandacht voor zieken is gezond. Voor je zelf en voor de zieke. Bij een zieke hoef je niet veel te zeggen. Gewoon de tijd nemen om bij hem of haar te zijn.
Het Rijk Gods is een goed samenleven van zieken en gezonden. Een samenleving waarin iedereen er bij hoort, gekend is en gelijkwaardig. Een samenleving waarin hulp en zorg met liefde gegeven wordt en aanvaard wordt. En waarin men aandacht heeft voor elkaars levenswijsheid, wederzijds. Bezinning op het ziek-zijn kan ons helpen om zieken en gehandicapten meer in ons leefpatroon te betrekken.
Ja, een zieke, oudere of gehandicapte kan een zegen worden in zijn naaste omgeving omdat hij tijd heeft om te luisteren.
Een zieke kan bovenal de verbondenheid van de mensenwereld met God versterken. De zieke heeft tijd om met God bezig te zijn, om het mysterie van het leven te overwegen en te bidden. Dat is soms eerst een hele worsteling met het geloof of met God. Misschien heeft de zieke er niet altijd de kracht voor. Maar het lijden zelf verwekt in de mens al het verlangen naar Gods nabijheid.
Het lijden verwijst ons naar Jezus, die ons in het lijden is voorgegaan. En juist door Jezus’ lijden is onze hoop gewekt. Het kruis van Jezus is voor ons de omhoog geheven wegwijzer naar het beloofde land. Het kruis is een keerpunt geworden van dood naar leven. Het is een symbool geworden van genezing en overleven (Op het flesje van de olie staat een bijzonder esculaapteken).
Zieken en ouderen brengen ons in contact met God. Daarom horen zieken er helemaal bij en willen we hen een vaste plaats geven in onze samenleving en in ons persoonlijk leven. En in onze geloofsgemeenschap. Aandacht voor zieken is gezond.
(Maria onder het kruis)
SLOT: tekst uit revalidatiecentrum: Hij heeft me zwak gemaakt.